Veerkracht, een begrip dat je erg vaak hoort en leest op vele plekken en in verschillende contexten. Maar waarvoor staat het precies?

Springveren die men uitrekt of indrukt kunnen daarna weer hun oorspronkelijke vorm aannemen. Dit vermogen noemt men in de wetenschappen veerkracht. Als je deze definitie vertaalt naar je persoonlijke veerkracht, toont het de mate waarin je je kan aanpassen aan stress of tegenslagen.

Veerkrachtige mensen hebben niet meer geluk dan anderen. Zij hebben geen kleinere belemmeringen of minder zorgen. Ze zitten niet beschermd in een glazen kastje. Stevig staan ze in hun schoenen en ze vertrouwen er steeds op dat ze alles in huis hebben om moeilijkheden zelf aan te pakken.

Heeft iedereen dan evenveel veerkracht? Neen.

Er zijn mensen die een groter pakket mee kregen in de genen. Ook de voorbeelden die je zag tijdens het opgroeien, maken dat niet iedereen even veerkrachtig is.

Het verschil aan veerkracht visualiseer ik graag met een tuimelpop. Je duwt tegen het figuurtje om hem aan het bewegen te krijgen. Sommige tuimelpoppen blijven lang ronddraaien na een kleine tik ertegen. Andere figuurtjes krijgen vele stoten te verwerken en vinden hun evenwicht weer snel.

Kan je je eigen veerkracht vergroten? Ja.

Het vermogen om snel weer recht te veren na moeilijkheden, kan je echt wel versterken. Zelfreflectie speelt daarin een grote rol. Eens stilvallen en duidelijk krijgen wat er toe doet voor jou kan het begin zijn van concrete en oplossingsgerichte acties op maat.
Als je weet welk doel je hebt en op welke hulpbronnen je mag rekenen, kan je keuzes maken en belemmeringen aanpakken. Duidelijk krijgen wat voor jou belangrijk is, biedt straffe kansen om je eigen veerkracht te vergroten.

Op anderen vertrouwen om problemen op te lossen en in een slachtofferrol kruipen, maakt dat je (net als Kalimero) je eigen mogelijkheden niet benut. Zelf oplossingen creëren en je eigen leiderschap uitzetten is van belang als je wil inzetten op je veerkracht.

De volgende omschrijving is volgens mij dan ook erg passend.
Veerkracht is de kunst om mee te deinen op de golven van de verandering, om tegenslagen te boven te komen en zelfs te zien als groeimogelijkheden. Veerkrachtige mensen en teams werken samen met alles wat zich aandient om hun doel te bereiken: zowel successen, kansen en mogelijkheden als tegenslagen, mislukkingen en problemen. (Baeijaert & Stellemans 2009)

PS  Het beeld van de tuimelpop gebruikte ik na het schrijven van mijn toolboek Veerkrachtig voor de klas. Bijzonder dat ik opnieuw Stephanie Jacobs mocht aanspreken voor deze aanvullende illustratie van een zeer tuimelende pinguïn.